Als je echt autonoom en authentiek door het leven wilt gaan, gaat dit ten koste van verbondenheid met de mensen die belangrijk voor je zijn.

Tenminste, dit is één van de gedachten die mensen tegenhoudt om volledig zichzelf te durven zijn zonder zich aan te passen. Ik denk daar anders over. De prijs die staat op aanpassen, is pas hoog. En dat geldt voor ons allemaal.

Ikzelf deed jaren geleden niet anders dan mezelf aanpassen. Ik wist ook niet beter, want bij ons thuis stond de bekende paplepel echt op standje ‘aanpassen’. Als domineesdochter ben ik opgevoed met de tekst ‘wat zal de gemeente er wel niet van denken?’ En ‘in de bijbel staat….’! Dus pasten wij ons aan, aan de regels van de kerk, de bijbel en de gemeente. Als jong meisje wist ik niet beter. Wel was ik altijd onzeker, vaak angstig en voelde mij nooit goed genoeg. Logisch, want ik kon nooit mijzelf zijn. Toen ik ouder werd begon ik mij af te vragen; waarom?

• Waarom moet ik doen wat al die andere mensen doen?
• Waarom wijzen ze mij af als ik mijzelf ben?
• Waarom mag ik niet zeggen wat ik denk en voel?
• Waarom worden ze boos als ik doe wat ik graag wil doen?

Met name dit laatste vond en vind ik nog steeds lastig, maar inmiddels neem ik het maar op de koop toe. Door een beetje lef te tonen, kan ik er prima mee omgaan. Word maar boos, maar leven naar de verwachtingen van anderen is geen optie meer. De verbinding met de kerk waar mijn ouders zo hun best voor hadden gedaan, bleek uiteindelijk niet de waarde te hebben die mijn ouders eraan hadden gegeven. Maar dat is weer een heel ander verhaal…

De angst om afgewezen te worden en dus die verbinding te verliezen, beheerst veel levens. Die angst kruipt bij mensen onder hun huid en vreet zich zo een weg in onze samenleving. De angst is zo groot aan het worden dat mensen steeds meer uit de kast moeten halen om vooral hun echte gevoelens maar niet te laten zien. Vaak komt er uit die kast een jas die helemaal niet past. Laat staan dat hij lekker zit.

Je zou het eens moeten proberen. De hele dag in kleding lopen die bijvoorbeeld veel te klein is of die kriebelt. Daar krijg je het toch benauwd van! En toch doen wij dit. Wij persen ons in een keurslijf, doorstaan de jeuk en proberen uit alle macht te voldoen aan de verwachtingen van anderen. We zijn niet authentiek en laten vooral onze eigen verwachtingen en verlangens niet zien. Freud noemt dit soort jassen, afweermechanismen. Dit zijn de manieren die wij toepassen om onszelf te kunnen verstoppen. Alles om maar niet te laten zien hoe wij ons werkelijk voelen. Alleen maar omdat we bang zijn om de eerdergenoemde verbondenheid te verliezen.

Tijdens de gesprekken die ik voer met mensen die hier onder gebukt gaan, stel ik altijd de vraag of ze zeker weten dat ze de verbondenheid gaan verliezen als ze hun jas uitdoen. En of die verbondenheid er überhaupt wel is? Want als je verstopt in die kleine kriebeljas en dus niet authentiek bent, hoe echt is dan die verbintenis?

Want hoe zit dat met jou? Stel: je hebt een medewerker die echt hart heeft voor de zaak. Komt vroeg, gaat laat weg en lacht de hele dag. Is het altijd met je eens en is ook bereid een uurtje langer te werken. Jij als manager bent daar natuurlijk heel blij mee. Dat snap ik ook. Maar toch kan het ook een teken zijn dat er iets niet klopt. Niemand is namelijk altijd maar blij en het altijd met je eens.

Dus wat gebeurt er als die persoon zich ziek meldt? En de bedrijfsarts zegt: burn-out? De meeste managers balen daar enorm van. Want ze vragen zich af waarom ze het niet gezien hebben en waarom hun collega het niet gedeeld heeft. Hier kunnen verschillende redenen voor zijn, maar ik durf te stellen dat de medewerker zich niet veilig genoeg heeft gevoeld. Waar dat aan ligt, is per persoon verschillend. En dat die veiligheid op het werk niet geboden is, is ook niet altijd juist. Maar dat de medewerker het zo heeft ervaren, is vaak wel het geval. En… niemand voelt zich veilig als je niet jezelf bent.

Werkelijk authentiek zijn is magisch en geeft een ongekend gevoel van vrijheid. En ja, daar zit soms een prijskaartje aan. Maar die is altijd vele male lager dan het rendement!

Meer weten? Of wil je een workshop voor je blije medewerkers? Mail naar: info@krachtigmens.nl